8/2/09

ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ ΑΤΛΑΝΤΙΚΟΣ

Αύγουστος του 2012. "Ισχυρές χιονοπτώσεις πλήττουν τα πεδινά της Νοτιοδυτικής Ευρώπης. Κίνδυνος από χιονοστιβάδες που ξεπερνούν τα 1.000 μέτρα." Αν μετά από δέκα χρόνια ακούσετε ένα παρόμοιο δελτίο καιρού, μην εκπλαγείτε. Ήδη από τώρα παρακολουθούμε έκπληκτοι τα δραματικά καιρικά φαινόμενα.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα οι καταστροφικές πλημμύρες που έπληξαν την Κεντρική Ευρώπη το φετινό καλοκαίρι και οι συνεχείς καλοκαιρινές βροχές που ταλαιπώρησαν την Ελλάδα. Να περιμένουμε άραγε και χειρότερα, όπως μια αιφνίδια πτώση της μέσης θερμοκρασίας η οποία θα μας υποχρέωνε να εγκαταλείψουμε τα αυτοκίνητά μας και να ψάχνουμε για έλκηθρα;

Το βέβαιο είναι ότι στο τελευταίο διεθνές επιστημονικό συνέδριο αφιερωμένο στον ωκεανό, που πραγματοποιήθηκε την περασμένη άνοιξη στη Χονολουλού, οι επιστήμονες κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου. Ίσως στο άμεσο μέλλον ένα νέο κύμα παγετώνων πλήξει ξαφνικά και για μεγάλο χρονικό διάστημα τη Βόρεια Ευρώπη. Αιτία μια σειρά από πολύπλοκα φαινόμενα, με πρωταγωνιστή τον Ατλαντικό Ωκεανό.

Κρίσιμες μεταβολές

Συνθέτοντας έρευνες από διαφορετικά πεδία και παρατηρήσεις που καλύπτουν τα τελευταία 200 χρόνια, οι επιστήμονες ανακάλυψαν ότι ο ωκεανός αλλάζει σιγά σιγά. Οι συνέπειες αυτών των αλλαγών θα γίνουν αισθητές σ' ολόκληρο τον πλανήτη και δε θα έχουν επιπτώσεις μόνο στο κλίμα αλλά και στις πολιτικοοικονομικές εξελίξεις - λιμός θα εξαπλωθεί στην Ευρώπη και οι πόλεμοι για την εξασφάλιση της τροφής θα είναι αναπόφευκτοι.

Ο Ατλαντικός δεν είναι απλά η απέραντη έκταση νερού που βλέπουμε στις αεροφωτογραφίες. "Στην πραγματικότητα αποτελεί μια τεράστια θερμάστρα που επηρεάζει το κλίμα όλης της Βορειοδυτικής Ευρώπης", εξηγεί ο μετεωρολόγος Νίκος Μαζαράκης. "Για να καταλάβουμε πώς λειτουργεί πρέπει να μελετήσουμε τα θαλάσσια ρεύματά του, την πορεία τους, τη θερμοκρασία και την αλατότητα του νερού, αλλά και τις ατμοσφαιρικές διαταραχές και τη συμπεριφορά των ανέμων. Απ' όλα τα κομμάτια αυτού του πολύπλοκου παζλ, το πιο σημαντικό αποκαλείται ΝΑΟ (North Atlantic Oscillation), Διακύμανση του Βόρειου Ατλαντικού. Πρόκειται για τη βορειοδυτική "αδερφούλα" του Ελ Νίνιο, το σύνολο των μετεωρολογικών φαινομένων που ταλανίζει τις ακτές του Νότιου Ειρηνικού.

Κόλλησε η βελόνα

Η ΝΑΟ εντοπίζεται γεωγραφικά μεταξύ των βορειοαμερικανικών και ευρωπαϊκών ακτών και η αναγνώρισή της δεν είναι εύκολη υπόθεση. "Στην πράξη εμφανίζεται ως διαφορά ατμοσφαιρικής πίεσης μεταξύ της Ισλανδίας και των Αζόρων", εξηγεί ο Αλέξανδρος Λασκαράτος, επίκουρος καθηγητής φυσικής ωκεανογραφίας στο πανεπιστήμιο Αθηνών.

Και συνεχίζει: "Όποτε οι πιέσεις στην Ισλανδία είναι υψηλές και στις Αζόρες χαμηλές, ο δείκτης ΝΑΟ είναι αρνητικός. Όταν συμβαίνει το αντίθετο, είναι θετικός. Το μεγαλύτερο μέρος του χρόνου δεν έχει και τόση σημασία να ξέρουμε προς τα πού κλείνει˙ το χειμώνα ο αρνητικός δείκτης φέρνει κρύο στη Σιβηρία και βροχές με ζέστη στο Νότο, ενώ ο θετικός δείκτης αντιστοιχεί στον καλοκαιρινό καιρό, με τις συχνές καταιγίδες στη Βόρεια Ευρώπη και τον ξηρό και δροσερό καιρό στο Νότο".

Υπό κανονικές συνθήκες αυτές οι δύο φάσεις πρέπει να εναλλάσσονται, "όμως τα τελευταία είκοσι χρόνια η ΝΑΟ είναι σχεδόν πάντα θετική", συνεχίζει ο καθηγητής. Πράγματι, αν παρατηρήσουμε το διάγραμμα συμπεριφοράς της ΝΑΟ κατά τις δύο τελευταίες δεκαετίες, θα δούμε ότι έχει "κολλήσει" στο θετικό. Μια ομάδα Αμερικανών ερευνητών, στην οποία συνεργάζονται επιστήμονες από το ΜΙΤ της Βοστόνης, το Κέντρο Έρευνας της Ατμόσφαιρας και το Ινστιτούτο Γουντς Χόουλ, ανακάλυψε ότι η συμπεριφορά της ΝΑΟ εξαρτάται κι από άλλους δύο καθοριστικούς παράγοντες: τη Διακύμανση του Τροπικού Ατλαντικού, η οποία αφορά στην επιφανειακή θερμοκρασία του νερού και στην κατεύθυνση των ανέμων, και τη Θερμοαλατική Μεσημβρινή Κυκλοφορία, γνωστή διεθνώς ως ΜΟC (Meridional Overturning Cell).

Ίδιο γεωγραφικό πλάτος, αλλά...

Η MOC επηρεάζει ιδιαίτερα το κλίμα της Βορειοδυτικής Ευρώπης. Είναι η αιτία που η γαλλική Μπρεστ έχει καλύτερο κλίμα από το Σεντ Τζόουνς στη Νέα Γη του Καναδά, παρόλο που βρίσκεται στο ίδιο γεωγραφικό πλάτος μ' αυτό στην απέναντι πλευρά του ωκεανού.

Για την ακρίβεια, ενώ στο Σεντ Τζόουνς το θερμόμετρο μπορεί να φτάσει τους -40 βαθμούς Κελσίου, στην Μπρεστ σπάνια πέφτει κάτω από το 0. Ο λόγος είναι απλός. Το κλίμα της Μπρεστ επηρεάζεται από το θερμό ρεύμα του Κόλπου. Οι ωκεανοί, η ατμόσφαιρα και οι παγετώνες συνδέονται στενά μεταξύ τους. Σε σχέση με την ξηρά, οι ωκεανοί απορροφούν διπλάσια ηλιακή ακτινοβολία.

Ο ρόλος τους όμως δεν περιορίζεται απλά στη συσσώρευση θερμότητας. Η ΜΟC (Θερμοαλατική Μεσημβρινή Κυκλοφορία), που είναι ένα πραγματικό σύστημα υποθαλάσσιων ποταμών, μεταφέρει θερμότητα από το ένα άκρο του πλανήτη στο άλλο, με κατεύθυνση από τους τροπικούς προς τους πόλους.

Σύστημα ανακύκλησης

Μόνο στο Βόρειο Ατλαντικό, τα ρεύματα ανταλλάσσουν με την ατμόσφαιρα ένα ποσό θερμότητας ίσο μ' εκείνο που παράγουν ένα εκατομμύριο σταθμοί παραγωγής ενέργειας μεσαίων διαστάσεων.

Πώς γίνεται αυτό; Χάρη σ' ένα σοφό σύστημα ανακύκλησης. Τα ρεύματα που διατρέχουν το Βόρειο Ατλαντικό ξεκινούν από τους τροπικούς -απ' όπου αντλούν θερμότητα- και ταξιδεύουν σε μικρό βάθος προς Βορρά. Όταν πλησιάζουν προς την Ισλανδία ψυχραίνονται από τους αρκτικούς ανέμους και αποδίδουν στο περιβάλλον τη θερμότητά τους. Κατ' αυτό τον τρόπο επηρεάζουν ευνοϊκά το κλίμα της Βορειοδυτικής Ευρώπης.

Παράλληλα ενώνονται με νερά υψηλής αλατότητας κι έτσι γίνονται πιο πυκνά. Ψυχρότερα και βαρύτερα λοιπόν, βυθίζονται κατά δύο χιλιόμετρα κι αλλάζουν κατεύθυνση επιστρέφοντας πάλι προς Νότο. Νέα ποσότητα νερού παίρνει τη θέση τους, εξασφαλίζοντας αέναη ανακύκληση.

Υπαρκτός κίνδυνος

"Σήμερα παρατηρείται ένα ανησυχητικό φαινόμενο", τονίζει η ερευνήτρια Ρουθ Κάρι, του τμήματος φυσικής ωκεανογραφίας στο Ωκεανογραφικό Ινστιτούτο Γουντς Χόουλ. Οι αρκτικοί πάγοι λιώνουν και γλυκό νερό εισέρχεται στη Θάλασσα του Λαμπραντόρ και ολόκληρης της υποτροπικής ζώνης του Ατλαντικού, με σοβαρή πιθανότητα να εμποδίζεται η συνήθης Θερμοαλατική Μεσημβρινή Κυκλοφορία.

Το παράδοξο είναι ότι ενώ η θερμοκρασία της Γης αυξάνεται χρόνο με το χρόνο, η περιοχή του Βόρειου Ατλαντικού κινδυνεύει να μπει σε μια εποχή παγετώνων, με πτώση της θερμοκρασίας γύρω στους 12° Κελσίου.

"Η αλατότητα του ωκεανού μειώνεται σταδιακά. Οι ρυθμοί είναι πολύ αργοί -ένας κόκκος αλάτι ανά εκατομμύριο-, αλλά και μόνο αυτό αρκεί. Οι ποταμοί εκβάλλουν μια ποσότητα γλυκού νερού σε όλη την έκταση του Βόρειου Ατλαντικού", προσθέτει ο Ρόμπερτ Ντίκσον, από το βρετανικό CEFAS (Κέντρο Επιστημών Περιβάλλοντος, Ιχθυολογίας και Υδατοκαλλιεργειών).

Και οι βροχές, οι οποίες όλο και συχνότερα συνοδεύουν τα ευρωπαϊκά καλοκαίρια, ενισχύουν αυτό το φαινόμενο. Αν το θαλασσινό νερό γίνει υπερβολικά αραιό, δε θα μπορεί να βυθίζεται πλέον, η ανακύκληση θα σταματήσει και η "θερμάστρα" θα πάψει να λειτουργεί.

"Αν με κάποιο τρόπο παρεμποδιστεί η Θερμοαλατική Μεσημβρινή Κυκλοφορία, το Γκολφ Στριμ (Ρεύμα του Κόλπου) δε θα θερμαίνει πια τη Βορειοδυτική Ευρώπη", προειδοποιεί ο κ. Λασκαράτος. "Επιπλέον θα επηρεάσει και το ΝΑΟ, το οποίο με τη σειρά του θα παρεμποδίσει ακόμα περισσότερο τη Θερμοαλατική Μεσημβρινή Κυκλοφορία".

"Ανώμαλοι" παγετώνες

Τι προκαλεί όλη αυτή τη διαταραχή; Κύριος υπεύθυνος θεωρείται το φαινόμενο του θερμοκηπίου. Δεν είναι τυχαίο ότι το μοναδικό μέρος στον κόσμο που οι παγετώνες αυξάνονται αντί να μειώνονται, όπως συμβαίνει μ' εκείνους των Άλπεων, είναι η Σκανδιναβία. Οι παγετώνες της Νορβηγίας επεκτείνονται σχεδόν κατά εκατό μέτρα το χρόνο.

Το φαινόμενο του θερμοκηπίου μπορεί λοιπόν να έχει προκαλέσει μια ατμοσφαιρική αστάθεια η οποία κάνει τη ΝΑΟ μονίμως θετική - και η συμπεριφορά της συνδέεται άμεσα με τον τρίτο παράγοντα του συστήματος: τη Διακύμανση του Τροπικού Ατλαντικού. Η τελευταία, που αφορά στην κατεύθυνση και στην ταχύτητα των ανέμων, είχε μέχρι στιγμής πολλές επιπτώσεις στο κλίμα, όπως οι βροχοπτώσεις στη Βορειοανατολική Βραζιλία, στη ζώνη της Σαχάρας και στα παράλια της Γουινέας.

Αυτό που συμβαίνει είναι το εξής: Η ΝΑΟ διεγείρει τη Διακύμανση του Τροπικού Ατλαντικού, η οποία απαντά σ' αυτό, μετά από μερικά χρόνια, προκαλώντας εναλλαγές στην ατμοσφαιρική κυκλοφορία, οι οποίες με τη σειρά τους επηρεάζουν τη θερμοκρασία στην επιφάνεια της θάλασσας. Τα κλιματολογικά φαινόμενα δεν είναι ποτέ τοπικά. Αντίθετα, εξαρτώνται από γεγονότα που μπορεί να συμβαίνουν στην άλλη άκρη της Γης.

Πλανητικό μπιλιάρδο

Το γραφείο ΜΕΤ του Ρέντινγκ (Αγγλία) είναι ένα από τα σημαντικότερα διεθνή κέντρα μετεωρολογίας. Για το περασμένο καλοκαίρι είχε προβλέψει ισχυρές βροχοπτώσεις, και επαληθεύτηκε με δραματικό τρόπο. Ο Έλβας, ο Μολδάβας και ο Δούναβης μετέτρεψαν σε λίμνες πολλές ευρωπαϊκές πόλεις. Όμως οι ειδικοί του ΜΕΤ αναζήτησαν τα αίτια των βροχοπτώσεων πολύ πιο μακριά: στον Ειρηνικό Ωκεανό.

Ανακάλυψαν λοιπόν ότι οι πλημμύρες που είχαν πλήξει την Αγγλία, τη Γαλλία και τη Βόρεια Ιταλία κατά το 2000 συνδέονταν με γεγονότα που συνέβησαν σ' αυτό το μακρινό ωκεανό. Πράγματι, η θερμοκρασία του Ειρηνικού ανεβαίνει με γοργούς ρυθμούς. Κι όταν σε μια κλιματολογική μηχανή όπως ο ωκεανός η ενέργεια αυξάνεται -υπό τη μορφή θερμότητας-, αυξάνουν οι ανωμαλίες και η κλιματολογική αστάθεια.

Οι κύριοι άνεμοι, που μεταφέρουν θερμότητα και υγρασία από την Ανατολή προς τη Δύση κατά μήκος του Ισημερινού, αλλάζουν κατεύθυνση˙ δε διασχίζουν τον τεράστιο όγκο της ασιατικής ηπείρου μέχρι να φτάσουν στον Ατλαντικό, αλλά επιστρέφουν, διασκελίζουν την Αμερική και ξαναδίνουν πίσω όλη τους την ενέργεια πλημμυρίζοντας την Ευρώπη.

Τελικά, ανεξάρτητα από το ποιο σενάριο θα επικρατήσει, όλοι οι επιστήμονες συμφωνούν στο ότι το φαινόμενο του θερμοκηπίου θα επηρεάσει σοβαρά τις κλιματολογικές συνθήκες του πλανήτη μας. Προειδοποιούν μάλιστα ότι αν οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα δε μειωθούν δραστικά, οι συνέπειες θα είναι απρόβλεπτες και ανυπολόγιστες.

Κινδυνεύει η Ελλάδα;

Όσο για το κλιματολογικό μέλλον της χώρας μας, ακούγονται πολλά σενάρια. Τελικά κινδυνεύει η Ελλάδα από το φαινόμενο του Ατλαντικού; "Τα υπάρχοντα μοντέλα δεν μπορούν να κάνουν ακριβείς προβλέψεις εφόσον οι αλληλεπιδράσεις των διαφόρων παραγόντων ακολουθούν συχνά χαοτική συμπεριφορά", επισημαίνει ο κ. Λασκαράτος.

Και καταλήγει: "Η Ελλάδα βρίσκεται στα όρια του ΝΑΟ. Επιπλέον δε γνωρίζουμε αν η διατάραξη του Ρεύματος του Κόλπου, που θα προκαλέσει μια μικρή εποχή παγετώνων σε χώρες όπως η Αγγλία και η Νορβηγία, θα επηρεάσει με τον ίδιο τρόπο την Ελλάδα. Ίσως οι επιδράσεις εδώ να είναι τελείως διαφορετικές".

Το μόνο σίγουρο είναι ότι αν συνεχιστεί το φαινόμενο του θερμοκηπίου, μεγάλες περιοχές της Ελλάδας κινδυνεύουν να μετατραπούν σε ερήμους. "Η Κρήτη, η Νότια Πελοπόννησος και μεγάλο μέρος του Νότιου Αιγαίου κινδυνεύουν από ξηρασία και ερημοποίηση", προειδοποιεί ο μετεωρολόγος κ. Μαζαράκης. "Και η διαδικασία αυτή έχει ήδη αρχίσει...".

AB URBE CONDITA

Δεν ξέρουμε με ακρίβεια πότε ιδρύθηκαν στην Ρώμη τα πρώτα κανονικά κρατικά σχολεία. Ο Πλούταρχος λέει πως γεννήθηκαν γύρω στο 250 π.χ . ,δηλαδή πεντακόσια χρόνια μετά την ίδρυση της πόλης. Μέχρι τότε , τα παιδιά των Ρωμαίων μορφώνονταν στο σπίτι, τα μεν φτωχά απο τους γονείς , τα δε εύπορα από τους μαγίστρους ( δηλαδή τους καθηγητές ). Αυτοί συνήθως επιλέγονταν μεταξύ των απελεύθερων , των σκλάβων δηλαδή , στους οποίους είχε αποδοθεί η ελευθερία , και με την σειρά τους επιλέγονταν μεταξύ των αιχμαλώτων πολέμου, και κατά προτίμηση μεταξύ εκείνων που είχαν Ελληνική καταγωγή και ήταν οι πλέον μορφωμένοι της εποχής εκείνης.
Εκεινο πάντως που γνωρίζουμε με βεβαίοτητα είναι πως τα παιδιά των Ρωμαίων κουραζόντουσαν πολύ λιγότερο στα μαθήματα απο τα σημερινά παιδιά. Τα Λατινικά τα γνώριζαν ούτως ή άλλως . Όπως έλεγε και ο Γερμανός ποιητής Χάινε , αν έπρεπε να τα μάθουν , δεν θα τους έμενε χρόνος για να κατακτήσουν τον κόσμο. Κι όσον αφορά την ιστορία της πατρίδας τους , τους την διηγιόντουσαν κάπως έτσι πάνω κάτω:
Όταν οι Ελλήνες Δαναοί του Αγαμέμνωνα , με τον Οδυσσέα και τον Αχιλλέα , κατέκτησαν την Τροία και την ισοπέδωσαν , ένας απο τούς ελάχιστους υπερασπιστές της που σώθηκαν ήταν ο Αινείας , μετά από ευτυχή «μεσολάβηση» της μαμάς του ( ορισμένα πράγματα ήταν συνήθειες από τότε ) , που δεν μπορούσε να είναι τίποτε λιγότερο από την Θεά Βένερε – Αφροδίτη . Με την βαλίτσα του στην πλάτη , γεμάτη με τα αγάλματα των ουράνιων υπερμάχων του , ανάμεσα στους οποίους την πρώτη θέση είχε φυσικά η καλή του μανούλα , χωρίς φράγκα στην τσέπη , ο φουκαράς ο Αινείας άρχισε την την δική του περιπλάνηση μέχρι το Λάτιο με τη ίδια «βαλίτσα» ανα χείρας , μετα απο πολλές περιπέτειες που κρατισαν κάποια χρόνια. Εκεί παντρεύτηκε την κόρη του Βασιλειά Λατίνου ( Ιδριτή της γεννειάς των Λατίνων ), που λεγόταν Λαβίνια , ίδρισε μιά πόλη στην οποία έδωσε το όνομα της συζήγου του και μαζί της έζησε ευτυχής και ευχαριστημένος μέχρι το τέλος των ημερών του.
Ο γιός του Ασκάνιος , ίδρυσε την Άλμπα Λόγγα , και την καθιέρωσε σαν καινούργια πρωτεύουσα .
Οκτώ γενιές αργότερα , δηλαδή κάπου διακόσια χρόνια μετά την άφιξη του Αινεία , δύο απόγονοι του , Ο Νουμίτορας και ο Αμούλιος , βασίλευαν ακόμη στον Θρόνο του Λατίου . ( ήταν σίγουρα Δωριείς αναμεμειγμένοι μαζί τους , διότι η δοιήκιση από δύο βασιλείς ταυτόχρονα , είναι Δωρικό Γνώρισμα ). Φυσικα πώς και γιατί δεν ξέρουμε στην εποχή εκείνη , δύο βασιλειάδες στον ίδιο θρόνο καθόντουσαν κάπως στριμογμένα ( ίσως και επειδή δεν ήταν όλοι οι Λατίνοι μόνο δωριείς αλλά και Αχαιοί ). Κι έτσι μια μέρα ο Αμούλιος έκανε πραξικόπημα κε σκοτώνονοτας τα παιδιά του Νουμήτορα , ( Ο βασιλειάς Νουμήτορας έφηγε κακήν κακώς . Τελικά από όλο αυτό το μακελιό γλήτοσε μόνο μια κόρη του Νουμήτορα , η Ρέα Σίλβια . Αλλά για να μην φέρει στον κόσμο κάποιο παιδί που μεγαλόνοντας , μπορεί να του πέρναγε από το μυαλό η ιδέα να πέρει εκδίκηση , για τον παππού του , την υποχρέωσε να γίνει ιέρεια της Θεάς Βέστα ( Θεά Εστεία ). Με λίγα λόγια την καταδίκασε να γίνει καλόγρια με το ζόρι.
Μιά μέρα , η Ρέα Σίλβια , που πιθανότατα είχε μεγάλη επιθυμία να αποκτήση σύζηγο και η ιδέα πως δεν μπορούσε να παντρευτή δεν της πήγαινε καθόλου , «δροσιζότανε» στην όχθη του ποταμού και μέσα στην ανηπόφορη ζέστη του καλοκαιριού αποκοιμήθηκε. Κατά τύχη , σε εκείνες τις γειτονιές σουλατσάριζε ο Θεός Άρης , που συχνά κατέβαινε στην γή , είτε για να ασχολιθεί με κάποιο πόλεμο , που ήταν και το συνήθισμένο του επάγγελμα , είτε για να ψάξει για όμορφα «μανούλια» ( κορίτσια όμορφα , που ήταν και το βίτσιο του). Είδε την Ρέα Σίλβια , και του «τρέχαν τα σάλια» . Με στρατιγικές κινήσεις στο «καμάκι» την κατάφερε να του παραδωθεί. Αφού της πέταξε τα μάτια έξω από το πήδημα , μέχρι να ξυπνήσει και να καταλάβει τι συνέβη η Ρεα Σίλβια , ο Θεός Άρης την είχε ήδη γκαστρώσει.
Όταν το έμαθε ο Αμούλιος , Λύσσαξε στην κυριολεξία , έβριζε , ούρλιαζε , Αλλά δεν τόλμησε να την Θανατώσει διότι είχε μάθει ποιός είναι ο Πατέρας και έτσι έκανε την «πάπια» κει περιμένε υπομονετικά σαν «κοτούλα» να γεννήσει όχι ένα , αλλά δύο παίδαρους. Υστερα κρυφά την νύχτα πήρε τα δύο αγόρια και τα φόρτωσε σε μιά μικροσκοπική σχεδία της κακιάς ώρας , και τα άφησε να τα παρασείρη το ρεύμα του ποταμού. Υπολόγιζε δε ότι φτάνοντας στην θάλασσα θα πνιγόντουσαν. Αλλά έλα που άλλα ανθρώποι βούλωνται και άλλα οι θεοί κελεύουν ,Ο Θεός Άρης μεσολάβησε και φύσιξε έτσι ώστε η σχεδία με τα παιδιά του να προσαράξουν με ασφάλεια κάπου εκεί κοντά , στην ύπαιθρο . Εκεί τα δύο μωρά που έκλαιγαν γοερά , ξεσίκωσαν τον κόσμο από τις φωνές τους , Ο θεός Άρης που το αγαπημένο του ζώο είναι Ο Λύκος , έστειλε μια Λύκαινα κοντά στη περιοχή . Τα γοερά κλάμματα των παιδιών του Άρη και της Ρεας Σίλβιας , τράβηξαν την προσοχή της Λύκαινας που έτρεξε και τα προστάτεψε , κε μάλιστα δεν δίστασε και να τα Θηλάσει. Και έτσι αυτό το Ζώο έγινε σύμβολο Μασκότ της Ρώμης ,( που ιδρίθηκε αργότερα από τα δύο δίδυμα αγόρια.
Μερικές «κακές Γλώσσες» λένε πώς αυτή η Λύκαινα δεν ήταν Ζώο αλλά η Γυναίκα Άκκα Λαρέντια , που την έλεγαν Λύκαινα , λόγω του άγριου χαρακτήρα της . Που πήγενε στα δάσει εκεί για να ανακουφήσει τα άγρια σεξουαλικά της ένστικτα , ξεπετώντας όλους τους νεαρούς της περιοχής της , κάνοντας τον βοσκό άντρα της , «ταρανδο» απο τα κέρατα που του φόραγε. Όμως όλα αυτά δεν είναι παρά κουτσομπολιά , αλλά τουλάχιστον πιό αληθοφανής πραγματικότητα , διότι τα δύο δίδυμα αγοράκια , αφου βήζαξαν το γάλα τους , ύστερα προχώρησαν στις σουπίτσες τους , ύστερα έβγαλαν τα πρώτα τους δοντάκια …
Τα αγόρια αυτά ονομάστηκαν Ρωμήλος και Ρέμος. Όταν μεγάλωσαν και έγιναν έφηβοι , έμαθαν την ιστορία τους και επέστρεψαν στην Άλμπα Λόγγα , οργάνωσαν ένα αντιπραξικόπημα και σκώτωσαν τον φονιά της πραγματικής μητέρας τους , έφεραν πίσω τον Νουμήτορα στον Θρόνο του. Και μετά , ανυπόμονοι και θέλοντας να κάνουν κάτι καινούργιο όπως όλοι οι νέοι , αντι να περιμένουν να έτοιμο το βασίλειο απο τον παππού τους , που σίγουρα θα τους το άφηνε , πήγανε να ιδρύσουν ένα καινούργιο , εκεί κοντά. Το σημείο που διάλεξαν είναι εκείνο που είχε προσαράξει η σχεδία τους. Εκει κάποια στιγμή διαφώνησαν για τοόνομα της πόλεως . Ο Θεός πατέρας υπέδειξε , πως θα κέρδιζε όποιος απο τους δύο θά έβλεπε τα περισσότερα πουλιά διαβατάρικα από το σημείο εκείνο. Ο Ρέμος στον Αβεντίνο λόφο είδε έξι. , ενώ ο αδερφός του Ρωμήλος απο τον Παλατίνο λόφο είδε Δώδεκα ( το Ιερό Νουμερο ). Η Πόλη επομένως θα ονομαζότανε Ρώμη. Θυσίασαν στον πατέρα τους Άρη δύο άσπρα βόδια , έσκαψαν τάφρο , και έκτισαν τα τείχη δίνοντας όρκο στον Θεό Πατέρα τους , ότι θα σκότωναν όποιον τα παραβίαζε. Ο Ρέμος , κακόκεφος από την ήττα του , είπε πως δεν ήταν ανθεκτικά και γκρέμισε ένα κομμάτι τους . Ο Ρωμήλος , πιστός στον όρκο του , σκότωσε τον αδερφό του Ρέμο. Ο θεός Αρης , είδε το συμβάν αλλά δεν τιμώρησε τον Ρωμήλο , διότι έπραξε με πίστη και συνέπεια στον ιερό όρκο.
Όλα αυτά , λένε πως συνέβησαν επτακόσια πενήντα τρία χρόνια πρίν την γέννηση του Ιησου Χριστού , και ακριβέστερα την 21 Απριλίου 753 π.Χ. , κατα την οποία μέχρι σήμερα γιορτάζονται τα γενέθλια αυτής της πόλης, που γεννήθηκε απο μια αδερφοκτονία. Οι κάτοικοί της θεωρούσαν αυτήν την ημερομηνία σαν την αρχή της ιστορίας του κόσμου , μέχρι την ώρα που η έλευση του «Μεσσία» επέβαλε μια καινούργια Λογιστική.
Ίσως και οι γειτονικοί Λαοί να έκαναν κάτι ανάλογο : να ξεκινήσουν δηλαδή την ιστορία του κόσμου από την ίδρηση της πρωτεύουσάς τους , την Άλπμα Λόγγα ή του Ριέτι ή της Ταρκυνίας….Αλλά δεν κατάφεραν να κάνουν και τους άλλους να το αποδεχθούν , γιατί έκαναν το μικρό λάθος να χάσουν τον πόλεμο ή μάλλον τους πολέμους . Ενώ αντίθετα η Ρώμη τους κέρδισε όλους. Το χωράφι που ο Ρωμήλος και ο Ρέμος είχαν οριοθετήσει με το άροτρο , ανάμεσα στους λόφους του ποταμού Τίβερη , έγινε μέσα σε λίγους αιώνες το κέντρο του Λατίου, ύστερα το κέντρο της Ιταλίας , κι ύστερα όλης της μέχρι τότε , γνωστής Οικουμένης. Καισε όλο τον γνωστό τότε κόσμο επισημοποιήθηκε η γλώσσα της Ρώμης , σέβονταν τους νόμους της και λογάριαζαν την χρονολογία ab urbe condita , δηλαδή από εκείνη την περίφημη 21 Απριλίου του 753 προ Χριστου , αρχή της ιστορίας της Ρώμης και του Πολιτισμού της.
Φυσικα τα πράγματα δεν είχαν συμβεί ακριβώς έτσι . Αλλά οι Ρωμαίοι παππούδες έτσι ήθελαν να την διδάξουν στα εγγονάκια τους. Ίσως λιγο επειδή τα πίστευαν κι αυτοί οι ίδιοι και λίγο επειδή , σαν θερμοί πατριώτες , κολακεύονταν να μπορούν να συσχετίζουν την γέννηση της πόλης τους με παντοδύναμους Θεούς , όπως η Αφροδίτη και ο Άρης και υψηλές ευγενικές προσωπικότητες «από τζάκι» , όπως ο Αινείας. Αισθανότουσαν την αόριστη ανάγκη να μεγαλώνουν τα παιδιά τους με την πεποίθηση πως ανήκουν σε μια πατρίδα που είχε φτοιαχτεί με την βοήθεια Θεοικών δυνάμεων που θα συνέδραμαν για ένα μεγάλο πεπρωμένο.Το γεγονός αυτό έδωσε ένα Θρησκευτικό χαρακτήρα σε όλη την ζωή της Ρώμης, η οποία πράγματι κατέρρευσε όταν αυτός ο χαρακτήρας έπαψε να υπάρχει. Η πόλη έγινε capout mundi , πρωτεύουσα του κόσμου, μέχρι που οι κάτοικοί της έμαθαν πέντε πράγματα σωστά και έγιναν αρκετά έξυπνοι , ώστε να μην πιστεύουν πια σε μύθους που τους είχαν διδάξει οι παππούδες τους και οι Δάσκαλοι. Μέχρι τότε ήταν βέβαιοι πως ήταν απόγονοι του Αινεία , πως κυλούσε στις φλέβες τους Θεϊκό αίμα και πως ήταν «οι εκλεκτοί του Κυρίου» , που τότε άκουγε στο όνομα Ζευς. Όταν άρχισαν να αμφιβάλουν για όλα αυτά , η αυτοκρατορία τους έχασε την εύνεια των Θεών και έγινε Θρύψαλα , και η capout mundi έγινε αποικία . Αλλά ας μην προτρέχουμε.
Στον ωραίο παραδωσιακό μύθο του Ρωμήλου και του Ρέμου , ίσως δεν είναι και όλα φαντασιώσεις και ψέματα ασύστολα. Κάθε μύθος κρύβει και κάποια αλήθεια λέγανε και οι αρχαιοι σοφοί Ελλήνες που είναι ουσιαστικά αδερφός Λαός με τους Ρωμαίους ή τουλάχιστον οι Ρωμαίοι για να έχουν και κάποια πολιτιστική υποδομή ισχυρίζοντουσαν την συγγένεια τους αυτή με τους έλληνες. Πέρα όμως από κάθε τι , μην ξεχνάμε ότι οι Έλληνες και οι Ρωμαίοι ειναι αναμεμοιγμένοι σαν μια οικογένεια για χιλιάδες χρόνια.με ίδια ήθη και έθημα και κάτω από την προστασία των ίδιων θεών , Για αυτο και ο κοινοπραξιακός αυτός πολιτισμός , ονομάστηκε : Ελληνορωμαϊκός Πολιτισμός ( πάνω στον οποίο βασίζεται ο σημερινός Αμερικανοευρωπαϊκός πολιτισμός του σήμερα ).

Ευκλείδης

Ευκλείδης
Ο Θεμελιωτής της Γεωμετρίας
Για τη ζωή του Ευκλείδη είναι γνωστά λίγα πράγματα: ήταν σύγχρονος του Αρχιμήδη και πιθανόν να μαθήτευσε στην Ακαδημία του Πλάτωνα στην Αθήνα. Κατά την κυριαρχία του Πτολεμαίου Α' στην Αλεξάνδρεια ίδρυσε ο Ευκλείδης μία Σχολή. Άλλες αξιόλογες τεκμηριωμένες πληροφορίες δεν υπάρχουν.
Το κυριότερο σύγγραμμα του Ευκλείδη, υπό τον τίτλο «Στοιχεία» που υποδιαιρείται σε 13 βιβλία, αποτελεί το σπουδαιότερο έργο των αρχαιοελληνικών Μαθηματικών και είναι ακόμα η βάση των σχολικών Μαθηματικών. Σ' αυτό το σύγγραμμά του παρουσιάζει ο Ευκλείδης, με σύντομη και ακριβή μορφή μία συστηματική, απαγωγική- αξιωματική σύνοψη και προσαρμογή όλων των προευκλείδιων μαθηματικών γνώσεων, τις οποίες συμπλήρωσε με θεωρήματα δικά του και άλλα συγχρόνων του Μαθηματικών. Τα πρώτα έξι βιβλία καλύπτουν τη Γεωμετρία του επιπέδου, τα βιβλία επτά μέχρι εννέα την Αριθμητική και τη Θεωρία Αριθμών. Το δέκατο βιβλίο αναφέρεται στους άρρητους αριθμούς και τα τρία τελευταία βιβλία στη Στερεομετρία.
Η Γεωμετρία του Ευκλείδη απετέλεσε το θεμέλιο για την ανάπτυξη της «δυτικής» επιστήμης και τεχνικής και σ' αυτή τη Γεωμετρία στηρίζονται οι προϋποθέσεις της κλασικής Φυσικής από την Αναγέννηση και μετά. Μόλις το 19ο αιώνα διαπιστώθηκε όμως (Λάμπερτ, Γκάους, Μπολυάι, Λομπατσέβσκι κ.ά.) ότι η ευκλείδεια Γεωμετρία στηρίζεται στην απλοϊκή αντίληψη του επίπεδου χώρου, ο οποίος είναι μεν χρήσιμος για την περιοχή που αντιλαμβάνεται με τις αισθήσεις του ένας άνθρωπος, αλλά όχι για πολύ μεγάλες τιμές των φυσικών μεγεθών (αποστάσεις, ταχύτητες, μάζες κτλ.) Τότε παύει να ισχύει η επίπεδη αντίληψη και μαζί της η ευκλείδεια Γεωμετρία, επειδή στην πραγματικότητα ο χώρος είναι κυρτός! Έτσι η Γεωμετρία συμπληρώνεται με βάση αντιλήψεις που στηρίζονται στον υπερβολικό, ελλειπτικό κ.ά. χώρο.

Η πρώτη επιστημονική προσέγγιση των οπτικών φαινομένων, από μαθηματική άποψη, γίνεται από τον Ευκλείδη, τον 4ο π.χ. αιώνα, μέσα από τις προτάσεις που διατυπώνει και αποδεικνύει στην Οπτική του. Στην μελέτη αυτή ο Ευκλείδης συγκεντρώνει και καταγράφει όλες τις μέχρι τότε εμπειρικές γνώσεις γύρω από την οπτική αντίληψη και επιχειρεί μία γεωμετρική ερμηνεία των οπτικών φαινομένων.
O Ευκλείδης ήταν ο πρώτος που έδωσε τον ορισμό της έννοιας γραμμή τον 3ο αιώνα π.X. Ο ορισμός του Ευκλείδη ήταν ο παρακάτω: γραμμή είναι μήκος απλατές, δηλαδή ένα γεωμετρικό αντικείμενο που έχει μήκος αλλά δεν έχει πλάτος. Ο ορισμός αυτός ήταν ο μοναδικός που είχαν οι μαθηματικοί για 1.850 περίπου χρόνια

Σκότωσε η μολυβδίαση τους αρχαίους Ρωμαίους;

Η μολυβδίαση ήταν κοινή ασθένεια στη ρωμαϊκή αυτοκρατορία, όμως ελάχιστοι ιστορικοί υποστηρίζουν ότι ήταν η αιτία της πτώσης της.

Μόλυβδος υπήρχε τόσο στους σωλήνες του νερού και στα οικιακά σκεύη όσο και στα χρώματα που χρησιμοποιούσαν για να βάψουν το πρόσωπό τους. Όταν πριν από 2.000 χρόνια η Ρώμη βρισκόταν στο απόγειό της, εμφανίστηκε υψηλή συγκέντρωση μολύβδου στα χιόνια. Πάντως οι περισσότερες περιπτώσεις δηλητηρίασης από μολυβδίαση σχετίζονταν με τη διατροφή. Μαγείρευαν τα φρούτα σε σκεύη από μόλυβδο και στη συνέχεια τα χρησιμοποιούσαν για να γλυκάνουν το κρασί. Ο μόλυβδος διαλυόταν αμέσως στα όξινα φρούτα και μέσα στο κρασί. Ρωμαίοι συγγραφείς παρατήρησαν ότι οι αριστοκράτες είχαν περισσότερες πιθανότητες να υποφέρουν από ποδάγρα, κολικούς και υδρωπικία σε σχέση με τις εργαζόμενες τάξεις, γιατί αυτοί έπιναν μεγάλες ποσότητες κρασιού. Οι ασθενείς ένιωθαν μια δυσάρεστη μεταλλική γεύση στο στόμα, κάτι που εξηγεί γιατί οι Ρωμαίοι έτρωγαν συχνά πικάντικα φαγητά. Τέλος, έρευνα στα οστά 33 παιδιών που βρέθηκαν θαμμένα σε κοιμητήριο κοντά στο Λάιντεν της Ολλανδίας, αποδεικνύει ότι ο μέσος όρος συγκέντρωσης μολύβδου ήταν 0,01%, κατά πενήντα φορές μεγαλύτερος από τα ποσοστά που εντοπίζονται στα σημερινά παιδιά.

Μακαρισμοί

Μακάριοι όσοι νιώθουν τον εαυτό τους φτωχό
μπροστά στο Θεό,
γιατί δικός τους είναι ο καινούριος κόσμος
της βασιλείας του Θεού.
Μακάριοι όσοι θλίβονται για το κακό
που κυριαρχεί στον κόσμο,
γιατί αυτοί θα παρηγορηθούν από το Θεό.
Μακάριοι όσοι απεχθάνονται τη βία,
γιατί αυτοί θα κληρονομήσουν τη γη της επαγγελίας.
Μακάριοι όσοι λαχταρούν να κυριαρχήσει το θέλημα
του Θεού,
γιατί ο Θεός θα ικανοποιήσει την επιθυμία τους.
Μακάριοι όσοι δείχνουν έλεος στους άλλους,
γιατί σ' αυτούς θα δείξει ο Θεός,
το έλεός Του.
Μακάριοι όσοι έχουν καθαρή καρδιά,
γιατί αυτοί θα δουν το πρόσωπο του Θεού.
Μακάριοι όσοι επιδιώκουν την ειρήνη,
γιατί αυτοί θα ονομαστούν παιδιά του Θεού.
Μακάριοι όσοι διώκονται
για την επικράτηση της βασιλείας του Θεού,
γιατί δική τους θα είναι αυτή η βασιλεία.
Μακάριοι είστε όταν σας χλευάσουν και σας καταδιώξουν και σας κακολογήσουν με ψεύτικες συκοφαντίες εξαιτίας μου. Να αισθάνεστε χαρά και αγαλλίαση, γιατί ο Θεός θα σας ανταμείψει με το παραπάνω. Έτσι καταδίωξαν και τους προφήτες πριν από σας.

Ιησούς από την Ναζαρέτ

Χαμένη Αθωότητα

Την χαμένη σου αθωότητα , μπορεί να (την) ξανά βρεις ,
κοιτώντας βαθιά μέσα , σε μια ανάμνηση της παιδικής (σου) ψυχής .
Το ξέρω είναι λόγια ξανά ειπωμένα από τα βάθη μιας ζωής
εσταυρωμένης τουλάχιστον διό χιλιάδες χρόνια πριν.

Μην με κοιτάς με απορία ,
άκουσε απλά την γλώσσα της καρδιάς (σου) ,
που τραγουδά με αγωνία
με αγάπη για την μαραζωμένη πια ψυχή σου, που πονά

είναι δική σου , η αθωότητα ,μην σε τρομάζει, μην σε ξενίζει
είναι χαραγμένη η αθωότητα μέσα στην ψυχή σου ,
είναι δικής σου, στο φωνάζει
πως αυτή είναι, η μοναδική λύτρωση (της ψυχής) σου.

Με καρδιά απλή και αγνή σαν τα παιδιά ,
ξεφεύγεις πια από τα ματαιόδοξα δεσμά,
διότι «επισκευάζει» , πάλι ο άγγελός (σου) ,ξανά ,
τα καινούργια σου ,αθάνατα φτερά..

Κωνσταντίνος Νικολαϊδης

Νενικήκαμεν! Το είπε πράγματι ο Φειδιππίδης;

Νενικήκαμεν!, μια ιστορική φράση μετά από ένα μεγάλο ιστορικό γεγονός, που χάρισε δόξα στη γενιά των Μαραθωνομάχων, περηφάνια στο Πανελλήνιο και ενέπνευσε τους καλλιτέχνες που λάτρεψαν την αρχαιότητα.

Μια ιστορική φράση ειπωμένη από το μαραθωνοδρόμο που έδωσε σ' αυτή τη στερνή του πνοή. Μια από τις παραδόσεις θέλει να είναι ο Φειδιππίδης εκείνος που έφερε τη χαρμόσυνη είδηση. Όμως φαίνεται ότι δεν ήταν στ' αλήθεια αυτός. Ο Φειδιππίδης έζησε και μετά τη μεγάλη νίκη - πιθανολογείται ότι προς τιμήν του καθιερώθηκε ο "δόλιχος δρόμος" ως ένα από τα ολυμπιακά αγωνίσματα, γιατί πρόσφερε στην πατρίδα του μεγάλες υπηρεσίες.

Ο σημαντικότερος άθλος του αναφέρεται από τον Ηρόδοτο: "Μόλις προσόρμισαν τα περσικά πλοία στο Μαραθώνα, του ανατέθηκε η αποστολή να τρέξει το συντομότερο από την Αθήνα στη Σπάρτη για να ζητήσει τη βοήθεια των Σπαρτιατών. Κάλυψε την απόσταση των 1.140 σταδίων -περισσότερα από διακόσια χιλιόμετρα- μέσα σε δύο μέρες". Ήταν πράγματι άθλος! Το Σπάρταθλο, ο αγώνας δρόμου από τη Σπάρτη στην Αθήνα, καθιερώθηκε ως ανάμνηση του προσωπικού του άθλου, που τον συνδέει με τη μάχη του Μαραθώνα.

Και πάλι όμως δεν είναι γνωστός ο ακριβής χρόνος της επιστροφής του, ούτε καν ο χρόνος εκκίνησης από τη Σπάρτη. Έστω λοιπόν κι αν έφτανε έγκαιρα στην Αθήνα, ασφαλώς δεν ήταν ο μόνος δρομέας για να του αναθέσουν αμέσως νέα αποστολή, αφού θα ήταν καταπονημένος. Το αγγελτήριο της νίκης έφτασε στην Αθήνα από έναν απλό μαραθωνοδρόμο οπλίτη, έναν από εκείνους που πολέμησαν και νίκησαν. Αυτός ήταν ο Ευκλής.

Ο μαραθωνομάχος Ευκλής έγινε μαραθωνοδρόμος και διέτρεξε 42.195 μέτρα με την πανοπλία και τον οπλισμό του. Οι διάφορες καλλιτεχνικές αναπαραστάσεις που τον παρουσιάζουν να ξεψυχά γυμνός στα πόδια των Αθηναίων αρχόντων είναι υπέροχες, αλλά ανακριβείς. Κι αυτό γιατί ο νικητής και μόνο αυτός έχει το δικαίωμα και αξίζει την τιμή να φέρει τα όπλα του.

το ταξίδι του Γλάρου

Ελπίδες - καιώμενη Βάτος

Μινωική εποχή

πριν από ενενήντα περίπου χρόνια , ένας Άγγλος αρχαιολόγος που Προνομαζόταν « Έβανς» , ψάχνοντας σε κάποια μαγαζάκια της Αθήνας , που πουλούσαν αντίκες , βρήκε μερικά γυναικεία φυλακτά .

Επάνω σε αυτά τα φυλακτά , ήταν χαραγμένες επιγραφές σε μυστηριώδη γραφή , όμοια με ιερογλυφικά , που κανένας δεν κατάφερνε να αποκρυπτογραφήσει.

Μελετώντας τα , έκανε διάφορες υποθέσεις και συσχετισμούς , προσδιόρισε πώς τα φυλακτά αυτά , έπρεπε να προέρχονταν από την Κρήτη.

Πήγε εκεί , αγόρασε ένα κομμάτι γης , στην οποία πίστευε πως είχε ταφή με τα χρόνια η πόλη της Κνωσού.

Μίσθωσε μια ομάδα εργατών και μετά από ανασκαφές διάρκειας δύο μηνών , βρέθηκε μπροστά στα ερείπια του παλατιού του Μίνωα , τον περίφημο Λαβύρινθο.

Για πολλά χρόνια ο κόσμος το μόνο που γνώριζε για την Κρήτη , ήταν η μυθολογία για τον βασιλιά Μίνωα που είχε κλείσει τον Μινώταυρο στον Λαβύρινθο.

Ο Λαβύρινθος ήταν ένα κτίσμα , με περίπλοκους διαδρόμους και δωμάτια που έμοιαζαν απαράλλακτα μεταξύ τους . Ήταν λέει τόσο ίδια , που αν δεν ήσουν εξοικειωμένος , δεν ήταν καθόλου δύσκολο να χαθείς. Ήταν επίτηδες έτσι , για να μπερδεύονται οι εχθροί , να εντοπίζονται εύκολα από τους ντόπιους και οι εχθροί να εξοντώνονταν . Άρα υπήρχε και αμυντική σκοπιμότητα.

Η Αλήθεια είναι ότι όλο το παλάτι λεγόταν Λαβύρινθος και όχι μόνο τα υπόγεια .

Επίσης αλήθεια είναι ότι κτίστηκε από τον Αθηναίο Δαίδαλο.

Αλλά ας ξετυλίξουμε τον μίτο του μύθου και των γεγονότων και ας προσπαθήσουμε να απομυθοποιήσουμε τα γεγονότα.

Δώδεκα με Δεκατρείς αιώνες προ Χριστού , ο Μίνωας , σύμφωνα με τις διηγήσεις του μύθου , είχε αποκτήσει αρκετές συζύγους που μάταια προσπαθούσαν να του δώσουν ένα διάδοχο.

Στο τέλος , μόνο η Πασιφάη κατόρθωσε να γεννήσει την Φαίδρα και την Αριάδνη.

Κάποτε ο Θεός Ποσειδών προσβλήθηκε από κάποια ενέργεια του Μίνωα . Σαν πολύ εύθικτος Θεός θέλησε να εκδικηθεί για την προσβολή που του έκανε ο Μίνωας.

Για εκδίκηση ο Θείος Ποσειδών , έκανε την Πασιφάη μια ακατάσχετη « Μητρομανή για αρσενικό φαλλό» , τόσο σεξουαλικά αχόρταγη πού έφτασε στο σημείο να ζευγαρώσει ακόμα και με τον Ιερό Ταύρο του Παλατιού. Αυτόν μάλιστα τον ταύρο τον είχαν σαν σύμβολο. Κάτι σαν Μασκότ όπως θα λέγαμε σήμερα. Μάλιστα τα κέρατα ταύρου στόλιζαν τα κτήρια.

Όταν γεννήθηκε ο Μινώταυρος – Με ανθρώπινο σώμα και κεφάλι ταύρου – ο Μίνωας δεν δυσκολεύτηκε να καταλάβει ότι ο γιος του πρίγκιπας Αστερίονας δεν είχε «γονίδια» δικά του και ούτε χρειάστηκε να κάνει ανάλυση DNA , για να καταλάβει ποιος «φόρεσε τα κέρατα» στο κούτελο του βασιλιά Μίνωα.

Μόλις πήγε να τα βάλει με την Πασιφάη με κατσάδα μετά φόνου , εμφανίστηκε ο Θείος Ποσειδώνας και του εξήγησε τα ανεξήγητα .

Φυσικά δεν μπορούσε να τα βάλει με τον Θεό Ποσειδώνα και ότι αυτή ήταν η τιμωρία του , φώναξε έναν ονομαστό μηχανικό από την Αθήνα , τον Δαίδαλο , που είχε καταφύγει στο νησί της Κρήτης σαν Ικέτης , κάτι σαν πολιτικό άσυλο όπως λέμε σήμερα.

Ο Μίνωας λοιπόν, έβαλε τον Δαίδαλο να του κτίσει τον Λαβύρινθο. Ο Λαβύρινθος αυτός ήταν πολύπλοκος και είχε διαδρόμους και στενά δρομάκια , πολλούς ορόφους καθώς και μια δομή σαν κτίσμα , σκέτη σπαζοκεφαλιά.

Όταν ο Δαίδαλος τελείωσε το κτίσμα , έκλεισε εκεί τον Μινώταυρο Αστερίωνα , την Πασιφάη και τον Μπαμπά Ταύρο . Εκεί λοιπόν μεγάλωσε το μωρό Μινώταυρος.

Ο Μίνωας μόλις είδε το Θαύμα του χτίσματος , έβαλε τον Δαίδαλο να του φτιάξει και άλλα κτίσματα και αυτό επειδή δεν ήθελε με κανέναν λόγο να αφήσει τον Δαίδαλο και τον υιό του Ίκαρο , να φύγουν από το παλάτι και πολύ περισσότερο από την Κρήτη γενικά.

Ο Δαίδαλος βλέποντας και νιώθοντας αυτόν τον αποπνικτικό περιορισμό και αποκλεισμό από ξηράς και θαλάσσης, σκαρφίστηκε τον τρόπο να φύγει δια αέρος !!! με τον γιο του Ίκαρο. Αυτό το κατάφεραν φτιάχνοντας φτερά από κερί !! έτσι κατάφεραν να φύγουν από την Κρήτη .

Ο Μίνωας μάταια τους έψαχνε να τους βρει . Ούτε το F.B.I ούτε η C.I.A θα μπορούσε να τους βρει . Τότε δεν υπήρχαν αυτές οι υπηρεσίες , αλλά θα υπήρχε κάτι ανάλογο της εποχής εκείνης.

Ο Θυμός και η απογοήτευσή του Μίνωα ήταν τόση που κήρυξε τον πόλεμο στην Αθήνα και όταν νίκησε , επέβαλε έναν πολύ βαρύ φόρο σάρκας και αίματος . Η Αθήνα υποχρεώθηκε να δίνει κάθε χρόνο , επτά αγόρια και επτά κορίτσια για να γίνουν γεύμα στον Μινώταυρο . Φυσικά αυτά λέει ο Μύθος. Η αλήθεια είναι ότι τα είχαν για το αγώνισμα που λεγόταν : «Ταυροκαθάψια» .

Υπάρχει ένα ψήγμα φήμης που λέει ότι : Ο πρίγκιπας Αστερίωνας υπέφερε από μια δερματική ασθένεια , έτσι επισημοποιήθηκε εθιμοτυπικό, ώστε να φορούσε στις δημόσιες εμφανίσεις του, κεφάλι ταύρου για κράνος ! Έτσι αυτοί που δεν ήξεραν , εύλογα το είδαν και φοβήθηκαν. Τα κουτσομπολιά μεταξύ πόλεων και τότε βρύθαν χωρίς έλεγχο. Έτσι δεν ήθελε πολύ τότε να γίνει πιστευτός ο Μύθος του Μινώταυρου.

Μάλιστα λέγετε ότι όλοι οι Μίνωες μετά φορούσανε αυτό το κράνος από κεφάλι ταύρου.

Ο Μίνωας σε κοινωνικές του μετακινήσεις φορούσε κεφάλι ταύρου σαν κράνος .

Αυτό γινόταν επειδή δεν έπρεπε να βλέπει κανείς το πρόσωπο του , παρά μόνον οι επτά Ιερές Ιέρειες . Κάτι σαν αντρικός φερετζές . Αυτός ο Μίνωας συνοδευόταν πάντοτε από τις επτά αυτές γυμνόστηθες Αρχή- Ιέρειες.

Στην Κρήτη λοιπόν υπήρχε ένα έθιμο που λεγότανε : «Ταυροκαθάψια».

Τι ήταν αυτό ; Ήταν ένα είδος ακροβατικού αθλήματος παιδιών που έκαναν κύκλο γύρω από τον ταύρο – όπως κάνουν και σήμερα οι ταυρομάχοι απασχολώντας τον ταύρο , και δίνοντας την ευκαιρία να καρφώσει τον ταύρο - και αντί να καρφώσουν τον ταύρο ,τον άρπαζαν από τα κέρατα και πηδούσαν στην πλάτη του σαν ακροβάτες , σαν την Ρουμάνα αθλήτρια της ενόργανης γυμναστικής , Νάντια Κομανέτσι στην δοκό.

Οι αθλητές αυτοί ήταν παιδιά , αγόρια και κορίτσια 7 – 16 ετών , που ίσως λίγα από αυτά επιζούσαν στο τέλος .

Ο Θρυλικός Θησέας βλέποντας άδικο αυτόν τον φόρο , αποφάσισε να σταματήσει όλα αυτά , νικώντας τον Μινώταυρο και καταργώντας τον άδικο αυτόν φόρο.

Με λίγα λόγια έκανε διείσδυση έμαθε τον χώρο , πρόσωπα και πράγματα .

Ο Πατέρας Μίνωας είχε πεθάνει όταν ανέλαβε ο Αστερίωνας , που είχε κιόλας καταφέρει να δημιουργήσει πολλές τριβές και αντιπάθειες και στις ιέρειες ακόμα.

Η Αρχιιέρια , Αριάδνη που είχε ερωτευτεί τον Θησέα , αποφάσισε να τον βοηθήσει , καθοδηγώντας να σκοτώσει τον Μίνωα με τον σωστό τρόπο . Με τον μίτο να βρει τον δρόμο προς το δωμάτιο του Μίνωα κρατώντας την Λαβρίδα ( τσεκούρι διπέλεκο) και να σκοτώσει τον Μίνωα κόβοντας του το κεφάλι με αυτό το διπέλεκο τσεκούρι .

Τώρα ο Θησέας παράκουσε και σκότωσε τον Μίνωα με σπαθί και έτσι τον καταράστηκαν οι Θεοί που τον φόρτωσαν με πολλές ατυχίες και έναν βίαιο και άδοξο θάνατο. Ο Θησέας η Αριάδνη και τα παιδιά με τους έμπιστους της Αριάδνης ,κατάφεραν να φύγουν κατά την διάρκεια πανικού ,εξ αιτίας ενός ισχυρού σεισμού .

Όπως και να έγινε όμως , όλα αυτά φάνταζαν σαν παραμύθι για παιδάκια.

Οι Ιστορικοί και όλοι οι άλλοι άνθρωποι ,θεωρούσαν και τον τόπο και τα γεγονότα σαν προϊόντα ζοφερής φαντασίας. Όπως λέμε σήμερα για την Ατλαντίδα και τον Λαό της. Έτσι λοιπόν δεν τα τοποθετούσαν όλα αυτά στα γεγονότα της Ελληνικής Αρχαίας Ιστορίας και έως εκεί είχαν ίσως δίκιο , όμως έκαναν το λάθος στο να αρνούνται , το ότι στην Κρήτη είχε ανθίσει ένας πολύ σπουδαίος Πολιτισμός .

Η Ανακάλυψη αυτή λοιπόν του Έβανς , έφερε τα πάνω – κάτω . Συντάραξε και αφύπνισε τον κόσμο . Τράβηξε πολλούς Αρχαιολόγους από όλο τον κόσμο , που πήγαν εκεί επιτόπου .

Σκάβοντας βρήκαν πάρα πολλά ευρήματα και μαρτυρίες που αποδείκνυαν ότι όντως υπήρξε Μίνωας , Μινώταυρος , Λαβύρινθος και Μινωικός πολιτισμός .

Χάρις του Μίνωα , εκείνος ο πολιτισμός ονομάστηκε Μινωικός . Φυσικά αυτή η ονομασία είναι Νεολογισμός .

Η λέξη «Μίνωας» σημαίνει Βασιλιάς.

Ο Μίνωας εκλέγονταν από τις Ιέρειες τις οποίες εκείνος τις «ικανοποιούσε σεξουαλικά» . Οι Ιέρειες αυτές ήταν επτά τον αριθμό , όσες και οι μέρες της εβδομάδας . Τότε είχαν 13 μήνες και κάθε μήνας , είχε 28 μέρες , ο χρόνος είχε 364 μέρες και μια ημέρα που λογαριαζόταν ξεχωριστά σαν πρωτοχρονιά. Αυτή η μέρα ήταν ο Σημερινός 15 Αύγουστος. Κάθε μήνας είχε 4 εβδομάδες και κάθε εβδομάδα 7 ημέρες.

Ο κάθε Μίνωας , ο εκάστοτε Μίνωας έκανε έρωτα με όλες μαζί ταυτόχρονα , κάθε πρωτοχρονιά . Ήταν έτσι το τελετουργικό .

Η Θητεία του κρατούσε ένα ημερολογιακό έτος. Στον χρόνο πάνω , έπρεπε να κρατήσει την εξουσία του , όχι με εκλογές , αλλά με πάλη μέχρι Θανάτου.

Αν επιβίωνε , γινόταν «Μίνωας» για άλλον ένα χρόνο.

Όσο υπήρχε Μητριαρχικό καθεστώς , το έθιμο αυτό υπήρχε. Η αλλαγή του χρόνου όπως λέγαμε γινόταν κάθε σημερινό δεκαπενταύγουστο. Στην Γιορτή της Μητέρας Θεάς Γαίας ( = Γη ) .

Τότε το ιερό όπλο της μονομαχίας ήταν ο διπέλεκης , που λεγόταν Λαβρίδα . Η Λαβρίδα ήταν το ιερό όπλο που καθαγίαζε τον Φόνο , σαν ανθρωποθυσία.

Στην Κρήτη πολλοί νομοθέτες όπως ο Λυκούργος και ο Σόλωνας ήρθαν να αναζητήσουν το πρότυπο των νόμων τους.

Στην Κρήτη πρώτο γεννήθηκε η χορωδιακή μουσική .Στην Κρήτη πρώτο ιδρύθηκε επίσεις η γλυπτική που έμαθαν οι πρώτο δάσκαλοι της Ελλάδας ( σαν μαθητές ) της γλυπτικής : Δίποινος και Σκύλλις , που μετά έφυγαν και διέδωσαν γλυπτική στην υπόλοιπη Ελλάδα.

Εδώ ανακαλύφτηκε το αποχετευτικό , αρδευτικό , υδραγωγικό ακόμα και το σύστημα με αυλάκια ( = όταν έσπαγε ένας αμφορέας με λάδι , η κρασί , το υγρό δεν χανόταν αλλά μεταγγιζόταν σε άλλους παρακείμενους αμφορείς .

Το αποχετευτικό ήταν το τελειότερο της εποχής . Μόλις οι αρχαιολόγοι το βρήκαν , το διέδωσαν . Το τωρινό αποχετευτικό σύστημα είναι απόγονος του Μινωικού με κάποιες ίσως βελτιώσεις.

Στο παλάτι του Μίνωα , ανακουφίζονταν μέσα στα δωμάτια των παλατιών και όχι στον κήπο ή στο ύπαιθρο ή σε δοχεία ειδικά «Γιογιό» , πράγμα που έκαναν οι άλλοι ακόμα και στα παλάτια της Γαλλίας του Λουδοβίκου 16ου και αρκετούς αιώνες πιο πίσω.

Στην σύγχρονη εποχή μεν βελτιώθηκε , αλλά μπανιέρες και χέστρες , υπήρχαν από τότε μέσα στα παλάτια και τα σπίτια της Κρήτης του Μινωικού πολιτισμού.

Οι επιστήμονες , μελετώντας στις ανασκαφές , διαίρεσαν τον Μινωικό Πολιτισμό σε τρεις περιόδους ή εποχές .

Κάθε περίοδος , διαιρείτε σε τρεις περιόδους επίσης.

Αλλά ας αφήσουμε αυτές τις λεπτομέρειες στους αρχαιολόγους και τους ειδικούς και ας αρκεστούμε να καταλάβουμε σε γενικές γραμμές , πως ήταν η Κρήτη την εποχή εκείνη.

Από τον τρόπο που παριστάνονται στη ζωγραφική και στα ανάγλυφα , οι Κρητικοί ήταν μάλλον κατά πάσα πιθανότητα μικρόσωμοι και λεπτοκαμωμένοι . Οι γυναίκες τους με δέρμα χλωμό , οι δε άντρες τους ηλιοκαμένοι . Γι αυτό οι « Έλληνες» τους αποκαλούσαν : «Φοίνικες» , που σήμαινε κοκκινόπετσοι στο χρώμα του πυλού.

Όταν Νικήθηκαν από τους αθηναίους , και όσοι γλίτωσαν από τις επιδρομές των Μυκηναΐων που τους κατάσφαζαν , η Ελίτ πήγε στον σημερινό Λίβανο , που οι «Έλληνες» την είπαν Φοινίκη και στην σημερινή Τροία . Εκεί η ελίτ ήταν Κρήτες και ο Λαός ασιάτες.

Ο Λαός αυτός λοιπόν της Κρήτης , φορούσαν κεφαλόδεσμο , ενώ οι γυναίκες καπέλα που και σήμερα θα μπορούσαν να κάνουν την εμφάνιση τους σε κάποια κολεξιόν στο Παρίσι ή το Μιλάνο.

Είχαν τριγωνικά πρόσωπα και γενικά τριγωνικό πρότυπο ομορφιάς , γιατί φορούσαν χιτώνες πολύ σφικτά δεμένους στην μέση . Οι Γυναίκες άφηναν τους μαστούς τους ακάλυπτους , πράγμα που σε πολλές απεικονίσεις και μαρτυρίες , είχαν υπέροχα πλούσια στήθη.

Μια από αυτές , όπως εμφανίζεται σε μια τοιχογραφία , είναι τόσο αυτάρεσκη και προκλητική , που οι Αρχαιολόγοι , παρά την παροιμιώδη τους σοβαρότητα , την ονόμασαν χαριτολογώντας : «Παριζιάνα».

Στην εποχή της αρχαίας Κρήτης , οι ομαδικές σεξουαλικές περιπτύξεις ήταν συχνές σε καθημερινή βάση και δεν αποτελούσε ντροπή .

Η αναλογία του πληθυσμού τότε ήταν επτά γυναίκες προς έναν άντρα. Η κάθε οικογένεια είχε 1 άντρα και επτά συζύγους . Φυσικά το κουμάντο το έκανε η πρώτη σύζυγος. Τότε μάλιστα επιτρεπόταν οι ερωτικές σεξουαλικές περιπτύξεις μεταξύ γυναικών , αλλά όχι μεταξύ αντρών. Ποινή θανάτου περίμενε τους άντρες που θα διανοούνταν να κάνουν ερωτικές σεξουαλικές περιπτύξεις( αντρών μεταξύ αντρών ), δια ακρωτηριασμού των φαλλών τους , θάβοντας τους ζωντανούς , ψάλλοντας κατάρες.

Ήταν ένας πολύ ατιμωτικός Θάνατος.

Η εκτέλεση γινόταν: ΜΟΝΟΝ ΑΠΟ ΤΙΣ ΑΡΧΗ ΙΕΡΕΙΕΣ.

Παλιότερα η Κρήτη ήταν χωρισμένη σε διάφορα κράτη και βασίλεια, που βρίσκονταν συχνά σε ένοπλες αναμετρήσεις .Αργότερα άρχισαν την συγχώνευση. Κάποια στιγμή η ανακάλυψη του «Μίνωα» που κατάφερε να συγχωνεύσει τα άλλα κρατίδια έγινε γεγονός. Ενώνοντας λοιπόν το κράτος κάποιος Μίνωας πάνω στο νησί , έκανε πρωτεύουσα την πόλη του την Κνωσό.

Την στιγμή που ιδρύθηκε η Κνωσός , στην υπόλοιπη Ευρώπη αχνόφεγγε ελάχιστο φως πολιτισμού.

Αν πιστέψουμε τον Όμηρο , η Κρήτη είχε ενενήντα πόλεις , που μερικές φορές , μερικές από αυτές συναγωνίζονταν την πρωτεύουσα σε πληθυσμό, ανάπτυξη και πλούτο.

Η Φαιστός ήταν το μεγαλύτερο λιμάνι , όπου συγκεντρώνονταν το εμπόριο που γινόταν δια Θαλάσσης με την Αίγυπτο.

Το Παλαιόκαστρο ήταν περιοχή διαμονής , όπως το σημερινό MANHATTAN και το LONG ISLAND της Νέας Υόρκης.

Τα Γουρνιά ήταν το βιοτεχνικό , εμπορικό και χρηματιστηριακό κέντρο και κατά ουσίαν πρωτεύουσα του κράτους , όπως η Βόννη σήμερα στην Γερμανία και το Μιλάνο στην σημερινή Ιταλία.

Η σημερινή τοποθεσία «Αγία Τριάδα» ήταν η θερινή έδρα του Μίνωα και της Θηλυκής του κυβέρνησης , όπως φαίνεται από την Βασιλική κατοικία που βρέθηκε εκεί.

Τα σπίτια στην Κρήτη ήταν διώροφα ή τριώροφα , καμιά φορά (= στο σημερινό Μυκονιάτικο στυλ περίπου , όπως λέμε σήμερα ) πενταόροφα.

Στην Κνωσό το παλάτι ήταν πενταόροφο με δύο ορόφους κάτω από την γη σαν αποθήκες συνήθως. Είχε πολλές εσωτερικές καλοφτιαγμένες σκάλες.

Σε κάποιες ζωγραφιές και σε ανάγλυφα που στολίζουν τους εσωτερικούς τοίχους , βλέπει κανείς τους άντρες του σπιτιού να παίζουν πεσσούς (=τάβλι ) κάτω από το βαριεστημένο βλέμμα των γυναικών που υφαίνουν το μαλλί .

Το κυνήγι ήταν άθλημα που έπαιρναν μέρος άντρες και γυναίκες με την βοήθεια σκύλων και αγριόγατων (= τσιτάχ ) .

Ένα άλλο άθλημα που αρίστευαν οι Κρήτες ήταν η πάλη. Οι πρωταθλητές ελαφρών βαρών αγωνιζόντουσαν με γυμνά χέρια , χρησιμοποιώντας στην πάλη και τα πόδια τους.

Αυτό αργότερα ονομάστηκε Παγκράτιο ( Στην αρχαία Αθήνα σε κάποιους αιώνες μετά) και διαδόθηκε στην Ανατολή από τους Έλληνες του Μεγάλου Αλεξάνδρου, έως την Ινδία , το Θιβέτ ,για να μετατραπεί στα βάθη των αιώνων από τους ντόπιους , σε μορφές κουνγκ φου , καράτε , κικ μπόξινγ κ.λ.π

Οι μεγαλόσωμοι Κρήτες ήταν πρωταθλητές στην Πυγμαχία , όπου φορούσαν δερμάτινες λουρίδες , σαν γάντια για πυγμαχία από δέρμα ταύρου .

Ο Θεός τους που αντιστοιχούσε στον Δία των Ελλήνων και ήταν Παντοδύναμος και γένους Θηλυκού , κρατούσε δύο φίδια στα χέρια της.

Είχε την τιμή της σημερινής Παναγιάς και την τιμούσαν Αύγουστο ,τον πρώτο μήνα του χρόνου ιδιαίτερα.

Τότε στα Ταυροκαθάψια , δεν σκότωναν τον ταύρο αλλά τον κούραζαν , μέχρι να πέσει από εξάντληση , κάνοντας τα ακροβατικά τους πάνω στην πλάτη του.

Επίσης τότε γινόντουσαν μεγάλα ομαδικά ιερά όργια προς τιμήν της γονιμότητας.

Οι Μίνωες επειδή δεν υπήρχε το χρήμα σε νομίσματα , μάζευαν φόρους σε είδος (= σιτάρι , φρούτα , λάδι , κ.λ.π ) σε τεράστιες αποθήκες , λαβύρινθους πενταόροφους.

Οι Κρητικοί ήταν καλοί έμποροι και τολμηροί ναυτικοί . Ο πόλεμος που υπήρξε με άλλες Ελληνικές Αχαϊκές πόλεις ήταν πολλοί , φονικοί και για εμπορικούς λόγους .

Και η Τροία ήταν αποικία των Κρητών , που απομακρύνθηκαν από την μητρόπολη αργότερα ( καταστράφηκε δέκα φορές από τους Έλληνες , γιατί παρεμπόδιζε (βάζοντας βαρείς φόρους «διόδια» )το εμπόριο με τον Εύξεινο πόντο , που είχε ανοίξει ο Ιάσονας με τους Αργοναύτες. Ο Τρωικός πόλεμος δεν κράτησε δέκα συνεχόμενα χρόνια αλλά ξεχωριστά , διότι καταστράφηκε δέκα φορές .

Οι Κρήτες ήταν πολύ καλοί πολεμιστές , τεχνίτες , αρχιτέκτονες , κοσμηματοποιοί , έμποροι , καλοί ζωγράφοι , καλοί γλύπτες κλπ.

Τα κέρατα ταύρων στόλιζαν τις οροφές τους και μεγάλοι κίονες (κολώνες ) , λεπτότεροι κάτω και φαρδύτερες προς τα πάνω , στηρίζοντας τα κτήρια τους.

Οι σεισμοί κατέστρεψαν τα θέατρα της ,τις αρένες της , τα παλάτια της….κλπ και έτσι καταστράφηκε ο Μινωικός πολιτισμός .

Από τελευταίες ανασκαφές θα έλεγε κανείς πως σπίτια και μαγαζιά αιφνιδιάστηκαν και βρήκαν Θάνατο από σεισμούς με το ηφαίστειο της Θήρας , κατά την διάρκεια καθημερινής δραστηριότητας. Πλημμύρες , κατακλυσμιαία φαινόμενα την έσπρωξαν στον κατήφορο της παρακμής.

Ή τουλάχιστον έτσι άρχισε να επιταχύνετε. Οι Μυκηναΐοι αργότερα τους αποτέλειωσαν βάναυσα , όσους δεν πρόλαβαν να φύγουν έγκαιρα. Πολλοί μάλιστα έφυγαν προς την Ισπανία.

Κάποιοι αρχαίοι ερευνητές και φιλόσοφοι υπονοούν την Κρήτη , για την Μυθική Ατλαντίδα – ιδιαίτερα ο Πλάτωνας.- αλλά αυτό υποστήριξαν και ορισμένοι μεμονωμένοι ερευνητές σε κάποιες θεωρίες τους , που δεν έχουν αποδείξει κάποιο αξιόλογο στοιχείο που να πείθει , παρά μόνο με ενδείξεις και όχι αποδείξεις ικανές.

Κάποιοι προσπάθησαν να συνδέσουν τους Κρήτες και τους Αιγυπτίους, Ίνκας, Μάγιας , Αζντέκους , σαν αποικίες της χαμένης Ατλαντίδος.

Φυσικά όλα αυτά είναι θεωρίες αναπόδεικτές έως αυθαίρετες υποθέσεις , επειδή δεν έχουν αποδειχθεί ακόμα .Έτσι παραμένοντας λοιπόν ακόμα στους χώρους της Μυθολογίας , περιμένουν μέχρι να ανακαλυφθεί κάτι που θα τα αποδείξει και αυτά κάποτε με κάποιο άγνωστο μέχρις στιγμής τρόπο.

Τα Πρώτα γράμματα που ονομάζουμε σήμερα Φοινικικό αλφάβητο , ήταν από τους Κρήτες της Μινωικής εποχής.

Ο Κρητικός Μινωικός πολιτισμός ήταν ο πρώτος πολιτισμός της Ευρώπης και ο Μίνωας ο πρώτος επιφανής Ευρωπαίος αληθινός συμπολίτης μας.

Εισαγωγή

Αυτός ο χώρος είναι το διαδυκτιακό μου σπίτι, όπου σε αυτό θα βρείτε πολλά θέματα που απασχολούν εμένα και γενικά τις καθαρά υποκειμενικές απόψεις μου, σε ότι υπάρχει γύρω μου σε κάθε επίπεδο ( πνευματικό , υλικό, ψυχικό )

SPQR